“Monkeypox” vazhdon përparimin e pandalshëm. Në Spanjë, sipas të dhënave të siguruara nga autoritetet shëndetësore, janë 84 raste të konfirmuara dhe 157 të dyshuara. Komuniteti i Madridit është rajoni që pati rastet e para dhe që ka regjistruar më shumë pozitivë, por infeksioni tashmë është përhapur në komunitete të tjera autonome. Pikërisht në kryeqytet është regjistruar rasti i parë i lisë së majmunit te një grua.
Gruaja, bën me dije Ministria e Shëndetësisë, është e lidhur drejtpërdrejt me zinxhirin e transmetimit të marrëdhënieve mes meshkujve. Deri më tani, të gjitha rastet e regjistruara në komunitet të kësaj sëmundje virale zoonotike ishin meshkuj dhe sipas indikacioneve të para, transmetimi lidhet me kontakte shumë të ngushta.
Jashtë kufijve iberikë ka edhe një rrjedhje të pandërprerë infeksionesh të reja. Shumë vende të reja i shtohen listës. Raporti i fundit nga Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve (ECDC) tregon se më shumë se 150 raste janë raportuar në 15 vende evropiane.
“Shumica e rasteve janë te të rinjtë që kryejnë marrëdhënie seksuale me meshkuj të tjerë. Nuk ka pasur vdekje. Kuadri klinik në përgjithësi përshkruhet si i lehtë, ku shumica e rasteve paraqiten me lezione në organet gjenitale ose në zonën perigjenitale, që tregon se transmetimi ka ndodhur ndoshta nëpërmjet kontaktit fizik gjatë marrëdhënieve intime.
Spanja, me 84 raste të konfirmuara, është në krye të Bashkimit Evropian në raportet pozitive për linë e majmunëve. Pas saj vijnë Portugalia (49 raste), Holanda (6), Italia, Gjermania (10), Franca (7) dhe Belgjika (4).
Në Danimarkë dhe Slloveni janë diagnostikuar dy raste. Dhe sipas informacioneve të siguruara nga këto vende, pacientët e infektuar kishin marrë pjesë në festivalin “Gay Pride”, të mbajtur në mes datave 5 dhe 15 maj në Maspalomas (Gran Canaria).
Në pjesën tjetër të botës, situata epidemiologjike është gjithashtu shqetësuese: 101 raste të konfirmuara të lisë së majmunëve. Mbretëria e Bashkuar, vendi i parë ku sëmundja nuk është endemike, ka raportuar 71 raste të konfirmuara.
Argjentina ka regjistruar një rast pozitiv, një person që ka udhëtuar së fundi në Spanjë. Më tej: Shtetet e Bashkuara (9), Australi (2 raste), Kanadaja (15) dhe Maroku (3).
ÇFARË DIHET PËR LINË E MAJMUNËVE
Lija e majmunëve, siç njihet, është një sëmundje endemike në Republikën Demokratike të Kongos dhe Afrikën Perëndimore. Nuk konsiderohet një sëmundje veçanërisht ngjitëse midis njerëzve dhe përhapja është e kufizuar.
Transmetimi i lisë së majmunit, si me linë e njeriut, ndodh përmes piklave të frymëmarrjes, gjatë kontaktit të drejtpërdrejtë dhe të zgjatur ballë për ballë. Protokolli shëndetësor përcakton gjithashtu se “mund të transmetohet nga kontakti i drejtpërdrejtë me lëngjet trupore të një personi të infektuar ose me objekte të kontaminuara, si shtrati”.
Është e rëndësishme të sqarohet se nuk është një sëmundje seksualisht e transmetueshme. “Deri më tani, një përqindje e lartë e këtyre rasteve janë burra që kanë pasur marrëdhënie seksuale të rrezikshme me burra të tjerë, megjithëse nuk mund të përjashtohet transmetimi në grupe të tjera të popullsisë”, – sqaron OBSH.
Pacientët flasin për shumë shqetësime, dhimbje, lodhje. Edhe lezionet e lëkurës përshkruhen si shumë të dhimbshme. Siç u theksua, të gjitha rastet e regjistruara janë të lehta, nuk kanë kërkuar shtrimin në spital dhe nuk ka pasur vdekje.
Periudha e inkubacionit është 6 deri në 16 ditë. Sidoqoftë, mbani mend se mund të ndryshojë nga 5 deri në 21 ditë. Kuadri klinik, pavarësisht nga fakti se mund të ngatërrohet me patologji të tjera, përfshin simptoma që e lejojnë atë të diferencohet qartë: Ethe, dhimbje koke, dhimbjet e muskujve, limfadenopatia (inflamacion i nyjeve limfatike), lodhje.
Megjithatë, disa ditë pas fillimit të temperaturës shfaqet një skuqje e lëkurës (një skuqje dalluese rozë), e cila zakonisht fillon në fytyrë dhe përhapet në pjesë të tjera të trupit. Në rastet që regjistrohen jashtë Afrikës, lezionet shfaqen në masë më të madhe në zonën gjenitale. Andrea McCollum, epidemiolog në Qendrat e Shteteve të Bashkuara për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), shpjegon se si të identifikoni simptomat tuaja, çelësin për të kontrolluar sëmundjen:
“Pacientët flasin për shumë shqetësime, dhimbje. Ata janë të lodhur. Dhe lezionet e lëkurës përshkruhen si shumë të dhimbshme (ndërsa lija e dhenve shkakton skuqje me kruajtje), pavarësisht se ku ndodhin në trup.
Deri në fazën e zgjebes, lezionet e ortopoksvirusit janë zakonisht të dhimbshme, ndërsa sëmundjet e tjera si lija e dhenve kanë kruajtje. Kur lija arrin në fazën e shërimit, pra kur ka kore dhe lëkura po rigjenerohet, atëherë shfaqet kruarja. Prandaj, një person me temperaturë, dhimbje koke të forta, mialgji (dhimbje muskujsh), artralgji (dhimbje kyçesh) dhe gjëndra të fryra, përveç skuqjes vezikulare, dyshohet se ka linë e majmunit.
JAM I INFEKTUAR, ÇFARË DUHET TË BËJ?
Siç thuhet në dokumentin e shëndetësisë, duhet të vendoset maskë kirurgjikale, veçanërisht për ata pacientë me simptoma respiratore. Ju nuk keni nevojë të dilni nga shtëpia, përveç rasteve kur keni nevojë për kujdes mjekësor pplotësues. Në këtë rast, të infektuarit duhet të mbajnë maskë gjatë gjithë kohës dhe të mos përdorin transportin publik.
Shmangni, sa të jetë e mundur, kontaktin me njerëz të tjerë, si dhe me kafshë shtëpiake, të cilat duhet të “përjashtohen nga mjedisi i pacientit”. Rrobat, si shtrati dhe peshqirët duhet të lahen në lavatriçe me ujë të nxehtë (60 gradë) dhe detergjent. "Mund të shtohet zbardhues, megjithëse nuk është i nevojshëm, duhet pasur kujdes kur trajtoni rrobat e pista për të shmangur kontaktin e drejtpërdrejtë me materialin e kontaminuar", – saktëson protokolli mjekësor.
