Profesori i historisë Francesco Perri ka prezantuar një studim në Tiranë në dhjetor të vitit të kaluar, që synim ka të identifikojë dhe lokalizojë të gjithë shqiptarët në botë.
Megjithatë, sipas studimit të kryer nga profesori Perri, shqiptarët janë detyruar të largohen nga vendi i tyre dhe të emigrojnë në periudha të ndryshme historike.
Krahas shpërnguljeve të para, që nga koha e Skënderbeut, apo edhe më parë, një valë e re largimesh përfshiu popullsinë shqiptare, pas rënies së Perandorisë Osmane, e cila kishte pushtuar Ballkanin”, thuhet në studimin e Perrit.
Ai shton “se në copëtimin e Shqipërisë në vitin 1913 nga Konferenca e Ambasadorëve në Londër, u tentua të liheshin shqiptarët jashtë origjinës së tyre. Krahinat e tëra shqiptare iu dhanë fqinjëve të tyre. Mijëra familje shqiptare largohen nga vendi i tyre për të ndërtuar një jetë më të mirë, jashtë persekutimit dhe konflikteve kombëtare, në vende të ndryshme evropiane, por edhe më larg në Amerikë, Kanada dhe Australi”.
“Për më tepër, më shumë se 200 mijë kosovarë u strehuan në Turqi pas një marrëveshjeje mes Jugosllavisë dhe kësaj të fundit ”, thotë Perri.
Edhe pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore një pjesë e madhe e shqiptarëve, kundërshtarë të regjimit, lanë atdheun e tyre për të jetuar lirisht gjetkë, duke krijuar kështu një diasporë në shumë vende evropiane dhe në SHBA”.
Perri vazhdon të thotë se “Në vitin 1990, ambasadat e huaja u bënë strehë për ata që më pas u larguan me ose pa familjen për në Itali, Gjermani, Austri etj. Këto nisje do të vazhdojnë në vitet 1991-1992, ku eksodi i marsit me anijet shqiptare do të mbetet gjatë në mendjet e evropianëve, si një veprim i paparë më parë. Në atë periudhë u zhvillua një revoltë kundër diktaturës, e cila shpërtheu në eksodet historike të përmasave të mëdha. Më pas, në vitin 1977 ka pasur edhe “ arratisje të çorganizuara”, shkruan profesori.
Perri – i përcaktuar nga trazirat, përfshirë ato të dhunshme. Gjithçka nisi pas rënies së kompanive piramidale, të cilat ndezën kryengritjen popullore.
“Kjo situatë kushtoi dhjetëra jetë njerëzish dhe la pasoja të pallogaritshme në ekonominë shqiptare. Shumë shqiptarë u detyruan të shkonin të punonin jashtë Shqipërisë për të fituar të ardhura. Në atë periudhë destinacionet e tyre ishin kryesisht Italia dhe Greqia”.
Sipas disa të dhënave, sot në mbarë botën janë rreth 15 milionë shqiptarë.
Nga studimi i prof. Perri në veçanti tregon se Shqipëria ka rreth 3 milionë banorë, në Kosovë ka rreth 2 milionë shqiptarë, dhe në Maqedoninë e Veriut rreth 500 mijë shqiptarë.
“Mali i Zi, nga ana tjetër, ka rreth 40 – 50 mijë shqiptarë. Arvanitasit dhe shqiptarët që jetonin në Greqi në vitin 1951 llogariteshin të ishin rreth njëzet mijë”.
“Në Siri janë vendosur edhe shumë shqiptarë, rreth 550 familje. Si dhe në Bullgari, Rumani, Kroaci, Slloveni, Ukrainë, Argjentinë dhe Afrikën e Jugut”.
Megjithatë, destinacioni më i preferuar për shqiptarët është Amerika (SHBA). Duket se janë më shumë se 800 mijë shqiptarë, edhe pse ky numër nuk ka arritur të zyrtarizohet asnjëherë.
Në përfundim të punës së tij interesante, e cila përmban edhe baza statistikore, prof. Perri, për Evropën, shkruan se, në lidhje me praninë e shqiptarëve, situata është si më poshtë:
“Greqia, rreth 500.000, Gjermania, rreth 350.000, përfshirë edhe ata që vijnë nga zonat etnike; në Itali rreth 450 mijë dhe në Zvicër rreth 180 mijë shqiptarë etnikë; në Angli 40 mijë, në Belgjikë, rreth 40 mijë”.
Megjithatë, duke iu referuar arbëreshëve në Itali, ai rithekson se ata e kanë origjinën që në kohën e pushtimeve të para osmane, para dhe pas periudhës së Skënderbeut dhe se numri i tyre llogaritet rreth 110 mijë.
“Një numër më i vogël i shqiptarëve gjendet pothuajse në të gjitha vendet evropiane, por tani nuk ka asnjë cep të botës ku nuk gjejmë shqiptarë”.
